مقایسه تجویز مزمن میکرو و نانوذره اکسید منگنز بر شاخص های عملکرد کبدی در موش نر بزرگ آزمایشگاهی

مقدمه و هدف:  تولید و مصرف صنعتی نانو و میکروذرات اکسید منگنز سبب افزایش تماس انسان با آنها شده­است. در این پژوهش، توزیع زیستی منگنز در بافت کبدی موش بزرگ به­دنبال تجویز مزمن هر دو ذره اندازه گیری­شد؛ همچنین، اثر آنها بر سرعت افزایش وزن بدن و آزمون عملکرد کبدی موش­ها بررسی­شد.   مواد و روش ها: موش های بزرگ نر از نژاد ویستار هر دو هفته یک­بار به­مدت چهارده هفته توزین و نانو یا میکروذره اکسید منگنز (μg/kg100) را به­صورت زیرجلدی در گروه­های مختلف دریافت­کردند. نمونه خون به­طور مستقیم از قلب موش­ها (5=n) در زمان­های مشابه گرفته­شد. میزان منگنز نمونه بافت کبدی به روشicp-ms تعیین­شد. سطح سرمی پروتئین تام، آلبومین، بیلی­روبین و آنزیم­های ترانس آمیناز، لاکتات دهیدروژناز و آلکالین فسفاتاز به کمک دستگاه آنالایزر اتوماتیک تعیین­شدند    نتایج: سرعت افزایش وزن بدن در موش های گروه نانو سریع تر و در گروه میکرو کندتر از کنترل (05/0>p) بود. توزیع، تجمع و پاک­سازی زیستی منگنز از بافت کبد در گروه نانوذرات با گروه میکروذرات تفاوت­داشت. میزان پروتئین تام، آلبومین، بیلی روبین و فعالیت آلکالین فسفاتاز سرم در هر دو گروه افزایش و فعالیت آنزیم های ترانس آمیناز و لاکتات دهیدروژناز در هر دو گروه کاهش­یافت (05/0p<).    نتیجه گیری: تجویز مزمن نانو و میکروذرات اکسید منگنز به تجمع منگنز در بافت کبدی منجرمی شود. خاصیت اکسید کنندگی قوی هر دو ذره و امکان اتصال این ذرات با برخی آنزیم­های کبدی می توانند عوامل اصلی آسیب های کبدی ناشی از این ذرات باشند.